| ندای معلم |

اگر در پايان ۶ ماهگي غذاي کمکي آغاز مي‌شود بهتر است مادر مثلاً فرني را با شير خود درست کند و موادي که در آن استفاده مي‌شود در درجه اول بايد برنج باشد زيرا آلرژن بودن آن از هر ماده ديگري کمتر است.

دادن گندم را بايد تا پايان ۸ ماهگي به تأخير انداخت. اگر شير مادر کفاف ندهد مي‌توان فرني را با شير پاستوريزه يا شير گاو يا شيرهاي مدت دار درست کرد.بادام را نيز مي‌توان آسياب کرد تا دانه هاي آن قابل هضم باشد. مي‌توان حريره بادام را از صافي رد کرد و شيره آن را به شيرخوار داد.

مواد را بايد به قدري ريز کرد که خوردن آن براي شيرخوار راحت باشد. بهتر است خود مواد جامد را هم به شيرخوار داد زيرا شيره آن بيشتر روغن و مواد جامد آن حاوي پروتئين است.بعد از فرني و حريره نيز مي‌توان به شيرخوار سوپ داد. در سوپ بايد از ساده‌ترين مواد استفاده کنيم. به عنوان نمونه مقداري هويج، برنج و گوشت گوسفند را بايد به حدي پخت که بتوان آن را له کرد تا قابل بلعيدن باشد.

بهتر است در ابتدا فرني، حريره يا سوپ رقيق‌تر باشد و غلظت آن کمي از شير مادر بيشتر باشد. به مرور مي‌توان غلظت آن را بيشتر کرد و در ظرف مدت کوتاهي به غلظتي شبيه حليم رساند که به آساني از قاشق نريزد. هر چه غذا رقيق‌تر باشد کالري آن کمتر است.

به هر حال تمامي مواد غذايي را مي‌توان به مرور به کودک داد و اولويت بر آن است که غذاهايي به شيرخوار داد که کمترين اثر آلرژي زايي و بيشترين ميزان کالري و مواد مغذي را داشته باشد. پرسش و پاسخ هاي زير به شما کمک مي کند تا بهترين انتخاب ها را داشته باشيد.

آقاي دکتر! آيا غذايي وجود دارد که بتوان گفت از نظر علمي بهترين غذا براي شيرخوار است؟

بله، اولين غذاي کمکي‌اي که به شيرخوار داده مي‌شود، فرني آرد برنج است که ساده، نرم و با کمترين امکان ايجاد آلرژي است. حريره بادام هم از اولين و مناسب‌ترين غذاهاست زيرا بيشتر بچه‌ها مزه آن را دوست دارند و بسيار ساده و زودهضم است. براي بعضي از شيرخواران که به نظر مي‌رسد حريره بادام و فرني دوست ندارند، مي‌توان يک حلقه موز رسيده يا يک تکه سيب درختي را پوست کند و رنده کرد و به فرني يا حريره بادام افزود. «به» هم ميوه خوش‌طعمي است و يک تکه «به» پخته‌شده، مي‌تواند طعم غذاي کودک را دلپذيرتر کند.

خيلي از مادرها با آب گوشت يا سوپ تهيه‌شده از گوشت شروع مي‌کنند. اين کار درست نيست؟

بهتر است هفته اول با حريره بادام و فرني شروع شود و ادامه يابد و از هفته‌هاي بعد، به مرور سوپ با استفاده از گوشت (در صورت دسترسي نداشتن به گوشت، مي‌توان از زرده تخم‌مرغ استفاده کرد) تهيه شود. اضافه کردن گوشت به برنامه غذايي شيرخوار حتماً لازم است ولي استفاده از مغزها به خصوص استفاده از بادام با آن خواص عالي براي پختن اولين غذاها هم ضرورت دارد.

اولين غذاي کمکي‌اي که به شيرخوار داده مي‌شود، فرني آرد برنج است که ساده، نرم و با کمترين امکان ايجاد آلرژي است

مادران بايد مغزهاي آسياب و الک‌شده را همراه شير و بيسکويت‌هاي ساده به عنوان ميان‌وعده‌اي سرشار از مواد لازم براي رشد مغز و بدن در برنامه کودک بگنجانند. البته توصيه مي‌کنيم به جز بادام که آلرژي‌زايي ندارد و در ميان مغزها بيشترين کلسيم را داراست، استفاده از بقيه مغزها را به کمي بعدتر موکول کرد.

پس به نظر شما حذف حريره بادام و فرني از برنامه غذايي کودک کار درستي نيست؟

همين طور است. حتي به مادراني که مشغله زيادي دارند و فرصت آماده کردن حريره بادام را ندارند، توصيه مي‌کنم از حريره بادام‌هاي آماده‌اي که در بازار است، استفاده کنند. اين حريره بادام‌ها که در کارخانه‌هاي داخل کشور توليد مي‌شوند قابل‌اعتماد است، ولي اگر مادر قبل از ۶ ماهگي به بچه‌ها از اين غذاهاي کمکي يا هر غذاي ديگري ندهد و کودک فقط شير مادر بخورد، بهتر است.

براي تهيه سوپ چه نوع گوشتي بهتر است؟

ندای معلم : گوشت مي‌تواند ماهيچه گوسفند، سينه، ران مرغ يا گوشت چرخ‌کرده باشد. در خانواده‌هايي که به ماهي حساسيت ندارند، مصرف ماهي هم اشکال ندارد. از هفته سوم ماه هفتم هم مي‌توان پوره انواع سبزي‌ها و ماست را براي کودک شروع کرد و همين‌طور با انواع سوپ‌ها و حليم خانگي به غذاهايش تنوع داد.

غلظت غذاها بايد چقدر باشد تا بچه‌ها بيشتر لذت ببرند؟

فرني و سوپ بايد با غلظت ماست باشد و هرچه سن بچه کمتر باشد و تازه خوردن غذا را آغاز کرده باشد، لازم است غذا رقيق‌تر باشد تا آن را به راحتي قورت بدهد. به مرور مي‌توان غلظت سوپ يا فرني را بيشتر و آن را سفت‌تر آماده کرد. سوپي که با مخلوطي از گوشت، برنج و هويج تهيه مي‌شود، بايد با پشت قاشق له و با کمي ماست رقيق شود. براي اين کار نبايد از مخلوط‌کن استفاده کرد.

از دادن برخي مواد غذايي تا قبل از يک سالگي به کودک خودداري کنيد، اين غذاها عبارتند از سفيده تخم‌مرغ، شير گاو، کلم، اسفناج، مرکبات، کيوي، پنيرهاي سخت، آناناس، بادام زميني و عسل

به مرور بايد سيب‌زميني و به تدريج انواع سبزي‌ها (کرفس، کدو خورشي، کدو حلوايي، لوبيا سبز و جعفري) را به سوپ افزود. يک نکته مهم ديگر اين است که مقدار آهن گوشت ران مرغ بيش از سينه آن است. در صورت دسترسي نداشتن به گوشت، مي‌توان از حبوبات يا زرده تخم‌مرغ استفاده کرد. البته حبوباتي مانند عدس، ماش و لوبيا هم مانند زرده تخم‌مرغ مي‌توانند جايگزين گوشت شوند اما ارزش غذايي‌شان به اندازه گوشت نيست.